Polska na równiku

Dodano:   /  Zmieniono: 
Władze Wyspy Bożego Narodzenia życzą ci wesołych świąt Welcome to Christmas Is' - wita przybyszów schludny barak portu lotniczego. Po betonowej płycie lotniska spacerują kraby, za płotem stoją wpatrzone w samolot i pasażerów gromadki kobiet z dziećmi. We znaki daje się nieznośny upał. Odprawa trwa krótko, bosonodzy funkcjonariusze co chwila wybuchają śmiechem. Za chwilę samolot odleci do Honolulu, aby pojawić się znowu dopiero za tydzień. Do tego czasu lotnisko będzie zamknięte na kłódkę. Wyspa Bożego Narodzenia - największy koralowy atol na świecie - leży osamotniona na Pacyfiku. Jakiś wyspiarski drobiazg, między innymi wyspy Phoenix, znajduje się jeszcze po sąsiedzku, ale tylko ląd Bożego Narodzenia (w lokalnym języku Kiritimati) naprawdę daje się zauważyć. Powierzchnia wyspy należącej do republiki Kiribati stanowi połowę terytorium państwa. Odległość od stolicy kraju, Tarawy, jest mniej więcej taka jak z Moskwy do Lizbony. Przy wejściu do hotelu Captain Cook wisi mapa Wyspy Bożego Narodzenia. Dużym kółkiem oznaczono stolicę - Londyn. Jest tam także Paris i miejscowość Poland. W sąsiedztwie, na lagunie, "polskie" są jeszcze kanał i mielizna oraz zatoka naszego św. Stanisława.
Łowienie Amerykanów
Kiritimati słynie z obfitości ryb i ptaków. Ludzi jest niespełna 4 tys., sześcioro pochodzenia europejskiego. Po przylocie poznaję katolickiego księdza, Francuza Gratiena Bermonda, i Noere, kierowcę półciężarówki, który mnie wozi. Ksiądz jeździ motocyklem między kilkoma parafiami, gdzie zbudował kościoły; jest jedynym motocyklistą, który na wyspie zakłada kask ochronny. Noere przypomina Anthony'ego Quinna, bez przerwy się śmieje. A skąd imię Noere? Ponieważ urodził się w pierwszy dzień Bożego Narodzenia, rodzice nazwali go z francuska Noël (czyli Boże Narodzenie), a jako że w gilbertyjskim języku nie ma głoski "l", mówi się Noere.
Ksiądz Bermond, zapytany, co - jego zdaniem - stanowi największą atrakcję w tym kraju, odpowiada krótko: tu nie ma żadnych atrakcji. Potem, jakby pod przymusem, dodaje: no tak, ryby są ciekawe, pływają, a niektóre nawet latają. Amerykanie - którzy są tu ze swymi portfelami niezwykle pożądani - płacą tysiące dolarów, żeby móc je łowić. Są jeszcze ptaki, zwłaszcza te z Wyspy Cooka, położonej między Londynem a Paryżem. Ja doliczyłbym do tych dwóch atrakcji samego Bermonda, uroczego i przyjaznego światu kapłana, u którego można kupić ładne widokówki (sam robił zdjęcia) oraz wypić szklaneczkę whisky.
Bermond mieszka tutaj i działa już 16 lat, przedtem - od 1962 r. - pracował w Tarawie. Wkrótce wybiera się do Francji na roczny urlop. - Będę tam pewnie marzł i tęsknił za tym, co tu zostawiłem - mówi. A zostawi setki owieczek, którymi się opiekuje, i drewnianą plebanię, gdzie nie ma klimatyzacji ani nawet wentylatora. Ksiądz zbudował kościoły w London, Banana i Poland i tam regularnie odprawia nabożeństwa, chrzci dzieci, udziela ślubów. Mówi biegle po gilbertyjsku.
Hotel Cooka był kiedyś wojskowym barakiem. Przez rok zajmowali go żołnierze amerykańscy, wcześniej i dłużej mieszkali tu Anglicy, także ci, którzy przygotowywali się do prób z bronią nuklearną (bomby zrzucano od roku 1957 do 1959 z balonów). W hotelu najchętniej mieszkają teraz kraby - po zmroku wślizgują się na korytarze, do restauracji i baru. Niektóre mają wielkość dwóch złożonych pięści, groźne szczypce, ale traktuje się je jak domowe robactwo.

Drugi Londyn
W sali restauracyjnej hotelu na ścianach wiszą dyplomy mistrzów wędki. Bud Kortweg zdobył tytuł mistrza świata w 1999 r. - złowił barakudę o wadze 17,46 kg, a prawie równocześnie schwytał ogromną rybę giant trevally. U wybrzeży wyspy odbywają się od lat rybackie mistrzostwa świata, a wtedy hotel wypełnia się do ostatniego miejsca.
Czy można żyć tylko z amerykańskich rybaków i podglądaczy ptaków? - pytam Elliota Alego, zastępcę sekretarza w Ministerstwie Rozwoju Wysp Line i Phoenix, de facto drugą najważniejszą osobę w administracji Wyspy Bożego Narodzenia.
- Żyjemy głównie z produkcji kopry - mówi Ali. - Na szczęście, nowy rząd podniósł ostatnio cenę kopry z 50 do 60 centów za kilogram. Hamujemy imigrację, bo jest trochę kłopotów z wodą. Tylko w Tarawie mamy urządzenia do odsalania wody, ale Tarawa jest przeludniona, a nasza wyspa przestronna. Pewnego dnia trzeba będzie przyjąć nowych osadników. Będą z tym problemy, u nas ziemia należy do państwa, a przepisy z jej przekazywaniem są skomplikowane. Do rozwoju turystyki brakuje nam odpowiedniej bazy. Japończycy obiecują jednak wybudowanie nowego hotelu.
Opuszczając parterowy dom z dumnym napisem Ministry of Line, czuję się adresatem słów widniejących na plakacie: "Minister i jego sztab życzą ci wesołych świąt Bożego Narodzenia". Nawzajem! Mało brakowało, a nadepnąłbym na kraba wygrzewającego się opodal ministerstwa, urzędu pocztowego i chałupki Bank of Kiribati. W ciągu kolejnych minut mogłem przejść przez całe śródmieście miasta London i obejrzeć centrum handlowe, czyli tuzin mrocznych klitek z mydłem i powidłem.



Welcome to Poland!
Noere zawiezie mnie do wioski Poland, leżącej po drugiej stronie laguny. Pytam, czy to daleko. Odpowiada, szczerząc białe zęby: 100 km, może 150 km.
Jechaliśmy do Polski początkowo gładką szosą, a potem po dziurach jak kratery. Noere postanowił skrócić sobie drogę i kilka kilometrów przed metą wjechał na gładkie, odsłonięte przez odpływ płaszczyzny dna laguny. Jazda jak po miękkim dywanie. Nagle w perspektywie zabłyszczała woda. Noere zdziwił się na jej widok: "Przypływ? Trzeba zawracać". Zawrócił, choć koła wozu były już prawie po osie zagłębione. Potem przez krzaki, szuwary - do drogi pełnej dziur, ale nie zagrożonej przypływem. I nagle ten zdumiewający napis "Welcome to Poland". Rozrzucone w palmowym gaju chaty, paleniska z buzującymi potrawami (ale umu, tradycyjnych pieców w ziemi, nie dostrzegam), kościółek św. Stanisława. Naprzeciw wychodzi uśmiechnięty przedstawiciel administracji wioski, półnagi Terubea Kakumea.
Skąd tutaj Polska? Kakumea nie ma pojęcia. Są dwie wersje pochodzenia tej nazwy. Bermond ma książkę o księdzu Rougier z sąsiedniego (a dziś istniejącego tylko na mapach) Paryża, który kiedyś współpracował blisko z Polakiem o nazwisku Malinowski, właścicielem plantacji palm kokosowych w malutkiej osadzie bez imienia; to jemu ponoć wieś Poland zawdzięcza nazwę. Drugą wersję podaje ks. Franciszek Bolek z Nowego Jorku, badacz geograficznych poloników, a cytuje go Ryszard Badowski w książce "Odkrywanie świata": w początkach XX wieku do Wyspy Bożego Narodzenia dotarł Polak, Stanisław Pełczyński, uczestnik wojny secesyjnej w Ameryce, starszy mechanik na statku wożącym koprę do San Francisco, i tutaj założył plantację palm kokosowych oraz osadę, które nazwał Poland. Kto chce, niech wierzy.
Pan Kakumea nie zastanawiał się, co go może łączyć z europejskim krajem. Oprowadza po wiosce, pokazuje suszenie i magazynowanie kopry. Podprowadza do instalacji sanitarnych i toalety, daru Australijczyków (oni łożą na wyspę 11,5 mln dolarów rocznie), potem do szkoły, kościoła, do obszernej wiaty, która jest domem spotkań. Należy uścisnąć mnóstwo dłoni. Punktualnie o godzinie 12.00 słychać gong. Wszyscy pochylają głowy i odmawiają modlitwę.
Mają w wiosce jednego policjanta. Z elektryczności korzystają od szóstej po południu do szóstej rano. Ze światem zewnętrznym porozumiewają się drogą radiową. Jest jeden samochód ciężarowy, dwa sklepiki. Piękna nasza Polska cała!
A co z bożonarodzeniową choinką? Kakumea śmieje się i wskazuje na drzewo chlebowe: tu możemy obok owoców zawiesić świecidełka, nawet gwiazdę betlejemską.
Dwa razy, i to nie w czasie świąt, zawisły opodal na niebie brytyjskie balony. Było to w latach 50. poprzedniego stulecia. Z balonów zrzucono nuklearne bomby. Wioskę ewakuowano. Pomyślne wiatry przewiały radioaktywne pyły nad ocean. Czy później, kiedy mieszkańcy wrócili, ktoś zachorował? Odpowiadają chórem: nikt. Ofiarą padły tylko ptaki - wyginęły ich miliony.

Linia Zmiany Daty
Za zgodą władz i po wpłaceniu 10 dolarów nazajutrz po powrocie z Poland trafiłem do rezerwatu ptaków na Wyspie Cooka. Kiedy łódź motorowa zbliżyła się do brzegów tego sanktuarium, świat wypełnił się szumem. Przydałby się tu generalny menedżer mojego hotelu, który nazywa się Katangateman, czyli Człowiek, Który Uczy Ptaki Śpiewać. Gdy zagłębiłem się w buszu, niebo przykryły trzepoczące skrzydła rybołówek, gap, petreli, wielkich fregat, rozmaitych ptaków rejonów podrównikowych. Niektóre unosiły się tuż nad głową, wydawało się, że usiądą na ramionach. Podobno gniazduje tu 18 endemicznych gatunków ptaków. Do tej wyspy przybił w wigilię Bożego Narodzenia w 1777 r. kapitan James Cook. W swoim dzienniku napisał o pustynno-palmowym pejzażu bezludzia.
Pewnego dnia Teburoro Tito, poprzedni prezydent republiki Kiribati, zirytowany, że przez środek państwa przebiega Linia Zmiany Daty i w związku z tym w stolicy jest już poniedziałek, podczas gdy na Wyspie Bożego Narodzenia jeszcze niedziela, przesunął - mimo protestów - ową linię na zachód i teraz Wigilia jest Wigilią w całym kraju.
Więcej możesz przeczytać w 51/52/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 51/52/2003 (1099)

  • Na stronie - Huśtawka na karuzeli28 sty 2008Podobno jesteśmy tak zbudowani, że brakuje nam tego, czego mamy dosyć. Z tego powodu zapewne listonosze spędzają urlop na wczasach wędrownych, górnicy pod kołdrą, a konie jeżdżą na wczasy w siod-le. W PRL żyliśmy jak na huśtawce, co było nie do...3
  • Peryskop28 sty 2008Dwa kilogramy Polski Nie więcej niż dwa kilogramy - tyle mogą ważyć świąteczne paczki wysyłane do polskich żołnierzy w Iraku. W paczkach nie może być alkoholu i leków. Edyta Gąsiorowska ze Szczecina, żona chorążego Jacka Gąsiorowskiego z...6
  • Dossier28 sty 2008Donald TUSK wicemarszałek Sejmu RP, lider Platformy Obywatelskiej "To, że SLD nie pali się do skrócenia kadencji Sejmu, zaczyna być coraz bardziej zrozumiałe. Kiedyś premier Miller powiedział, że dziwi się karpiom, które głosują...7
  • Poczta28 sty 2008Równi i równiejsi Stronami (podmiotami, sygnatariuszami) Unii Europejskiej nie są obywatele, lecz reprezentujące ich państwa. Całkowicie nieuzasadnione jest zatem uzależnianie liczby głosów w radzie unii od liczby...11
  • Kadry28 sty 200811
  • M&M28 sty 2008 KAŻDEMU WEDŁUG POTRZEB Czym choinka bez bombek, czym bez psa pancerni, tym bez wkładu Leppera intelekt Jaskierni.12
  • Playback28 sty 200812
  • Macocha Śnieżki uniewinniona28 sty 2008Według najnowszych badań baśniofilów, Królewna Śnieżka nie padła ofiarą złej macochy, ale rodzonej matki. Podczas międzynarodowego kongresu filologów w Poczdamie Heinrich Dickerdoff, prezes Europejskiego Stowarzyszenia Baśni,...12
  • Fotoplastykon28 sty 200814
  • Germania28 sty 2008Niemcy rządzące Europą - o to chodzi w zamieszaniu wokół europejskiej konstytucji Niemcy odegrały kluczową rolę w budowie Europy, więc nadszedł czas, by teraz bronić Niemiec" - powiedział przed rozpoczęciem brukselskiego szczytu premier Szwecji...16
  • Eurofikcja28 sty 2008Mistyfikacje zamiast realiów są podstawą jednoczenia Europy Komentarze zachodniej prasy na temat obecnego stanu integracji europejskiej mogą wprawić polskiego czytelnika w stan pomieszania. Mało jest w nich triumfalistycznej retoryki o jedności...20
  • Praktyczna pani28 sty 2008Danuta Hübner będzie najlepszym komisarzem Unii Europejskiej - dla Francji i Niemiec Oklaskami przyjęli brukselscy urzędnicy w listopadzie 2001 r. nominację Danuty Hübner na stanowisko szefa Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. "Nareszcie...23
  • Duma Polski28 sty 2008Powiedzmy sobie szczerze: mało kto wpada w entuzjazm, gdy dowiaduje się, że jesteśmy z Polski. Nawet przychylność jest raczej wyjątkiem. Funkcjonariusze straży granicznej i celnicy na lotniskach na widok polskiego paszportu zazwyczaj przybierają...26
  • Wojny Kisiela28 sty 2008Nagrody Kisiela 2003: socjalizm nie, wypaczenia tak Wojna nie przychodzi wtedy, gdy gotowi są na nią wszyscy, lecz wtedy, gdy gotowi są na nią niektórzy" - pisał Stefan Kisielewski. Gotowi na wojnę ze skorumpowanym państwem, głupotą i populizmem...32
  • Konstytucja Buzka28 sty 2008Lekarstwo na raka biurokracji ponad 80 lat temu znalazł przodek premiera Jerzego Buzka. Trzeba je tylko zastosować Trzech Buzków z pokolenia dziadków premiera Jerzego Buzka znalazło się w "Wielkiej encyklopedii powszechnej". W światowej...36
  • Alfabet koalicji28 sty 2008Anita Błochowiak - zrobiła w SLD chyba największą karierę: od Panny Nikt do znanej amatorki toalet i mocnych wrażeń. Posłanka SLD zasłynęła nie tylko dzięki pedałom i ich kolorowym skarpetkom. Wcześniej wykazała się szczególną predylekcją...40
  • Alfabet opozycji28 sty 2008Amfetamina - specyfik popularny w kołach zbliżonych do Ligi Polskich Rodzin. Handlował nim pewien młody ligowiec, a poseł Gabriel Janowski (już, niestety, nie w lidze) czerpał zeń energię i natchnienie do swych licznych przygód. Warto...42
  • Ubodzy krezusi28 sty 2008Miliony zarabiane przez mistrzów sportu to propagandowa bzdura "Trzy miliony dolarów w trzy lata zarobi polski nastolatek" - napisały gazety, gdy koszykarz Maciej Lampe podpisał kontrakt z New York Knicks. Lampe tych milionów nigdy nie zobaczy....44
  • Oskarżona Grażyna K.28 sty 2008Po wyroku NSA oczyszczającym Romana Kluskę wydawało się, że polowanie na biznesmenów zostało przynajmniej ograniczone. Nic z tego! Teraz obiektem polowania z nagonką została Grażyna Kulczyk. Ona oraz należąca do niej firma Fortis powinny być jak...48
  • Nałęcz - Rozwiązać państwo!28 sty 2008Nasi politycy już dzień po przegranych wyborach szukają rewanżu na rywalach Posłowie Prawa i Sprawiedliwości oraz Ligi Polskich Rodzin zgłosili wnioski o skrócenie kadencji Sejmu, czyli o natychmiastowe rozwiązanie parlamentu. Takie propozycje są...48
  • Wydarzenia - Polska 200328 sty 2008Adam Małysz jako pierwszy skoczek w historii po raz trzeci z rzędu zdobywa Puchar Świata, a do tego dwa złote medale mistrzostw świata: jeden za wszystkich Powołano sejmową komisję śledczą do zbadania afery Rywina: rywinoterapia...50
  • Powiedzenia roku28 sty 2008My jesteśmy partią godną, jesteśmy partią o bardzo dużym zapleczu społecznym i nasz elektorat oczekuje od nas postawy godnej tego poparcia, jakie mamy w narodzie JERZY JASKIERNIA szef klubu SLD Rząd próbuje przekonać Wysoką Izbę, że...50
  • Wydarzenia - świat 200328 sty 2008"Stara Europa" wypowiada zimną wojnę USA: przepaść atlantycka Autorka bestsellerowych wspomnień Hillary Clinton mierzy w Biały Dom: first Mrs. President? Epidemia SARS na Dalekim Wschodzie: tygrysia dżuma52
  • Lista nieobecności28 sty 2008POLSKA Roman Andrzejewski Żył 65 lat Biskup włocławski, krajowy duszpasterz wsi. Z zamiłowania - filolog klasyczny. 16 lat dojeżdżał maluchem z Włocławka do Lublina, by na KUL wykładać literaturę antyczną. Zmarł z powodu niewydolności układu...54
  • Giełda i wektory28 sty 2008Hossa Świat Kruszenie muru Polskie Centrum Handlowe powstaje w Berlinie. Inwestorem jest szwedzki SEB-Bank oraz niemiecka firma Grundstucksges - dowiedział się "Wprost". W siedmiopiętrowym budynku znajdą się polskie sklepy, restauracje,...58
  • Klub pięciu kontynentów28 sty 200825 najbogatszych emigrantów z Polski Barbara Piasecka-Johnson (162. miejsce na liście najzamożniejszych ludzi świata "Forbesa") nadal jest najbogatszą emigrantką polskiego pochodzenia. Jej majątek w ciągu roku zmalał jednak aż o 200 mln dolarów....60
  • Mitomania globalna28 sty 2008Pięć najbardziej szkodliwych mitów ekonomicznych We współczesnym świecie popełniono tak wiele błędów gospodarczych, że trudno wybrać najpoważniejsze lub najśmieszniejsze. Pięć koncepcji (i ich twórcy) ma jednak zasługi szczególne. Co gorsza,...70
  • Manifest kapitalistyczny28 sty 2008Własność prywatna, czyli tajemnica powstania nowoczesnej cywilizacji Kiedy w 1848 r. Marks i Engels wypowiedzieli w "Manifeście komunistycznym" wojnę własności prywatnej, uderzyli w samo serce - nie tylko kapitalizmu. Także w serce współczesnej...72
  • Rok bandytów i znachorów28 sty 2008Rekomendacje "Wprost" do Nagrody Złamanego Grosza 2003 Gdyby Grzegorzowi W. Kołodce dano dłużej pokierować naszymi finansami, spełniłaby się jego wizja, że jedynym ratunkiem dla Polski jest nasycenie gospodarki (która jest jak wyschnięta gąbka)...76
  • Filantropia spekulacyjna28 sty 2008Jak upada George Soros - "piąte mocarstwo świata" Niespełna 74-letni George Soros kreuje się na współczesnego Zorro. Jednego dnia jest bezlitosnym spekulantem, wygrywającym finansowe stracia z najpotężniejszymi państwami (w 1992 r. w ciągu kilku...82
  • Santa Claus na procesorach28 sty 2008Za elektroniczne gadżety Amerykanie płacą o jedną trzecią mniej niż Polacy W tym roku pod choinką co drugi Amerykanin znajdzie elektroniczny supergadżet. Supernowoczesny. I supertani. Sprzedawane w tym roku w Ameryce telefony komórkowe coraz...85
  • Załatwione odmownie - Podglebie cywilizacji28 sty 2008Putinowska koalicja jest "wydmuszką", zza której wygląda twarz kolejnego samodzierżcy Aresztowanie rosyjskiego miliardera Chodorkowskiego, tak jak wcześniejsze aresztowania innych biznesmenów, wstrząsnęło moskiewską giełdą. Zachwiało też...86
  • Balcerowicz wprost - Na tle liderów28 sty 2008To liberalne reformy zredukowały w Polsce szkodliwą interwencję państwa i dały ludziom wolność Wbrew populistycznym atakom Polska generalnie nie zmarnowała lat, które upłynęły od upadku socjalizmu. Świadczą o tym wyniki badań prowadzonych m.in....88
  • 2x2=4 - Smutne refleksje o stanie państwa28 sty 2008Społeczeństwo obywatelskie przegrywa u nas z centralistyczną mentalnością Centralizm ma się u nas znowu coraz lepiej, a państwo coraz gorzej. Wydatki budżetowe na administrację, i to głównie centralną, wzrastają najszybciej. Ich hierarchia...89
  • Supersam28 sty 2008Domowa filharmonia Przezroczysty i głęboki - tak określa się dźwięk wydobywający się ze wzmacniacza Unison Research S2K. Odbiór muzyki płynącej z kolumn jest identyczny jak w sali koncertowej. Wzmacniacz równie dobrze jak muzykę...90
  • Front Jedności Zblatowanych28 sty 2008Gdyby politycy mieli honor, okolice Sejmu byłyby usiane zwłokami samobójców i ofiar pojedynków Pojawiła się nowa harmonia społeczna. Coraz częściej słyszy się o towarzyskich imprezach, w których zgodnie uczestniczą politycy, gwiazdy rozrywki,...92
  • Polska królowa28 sty 2008Matka belgijskiej księżniczki Matyldy urodziła się w tym samym szpitalu co Aleksander Kwaśniewski Nareszcie królową będzie prawdziwa Belgijka łącząca podzielonych Flamandów i Walonów - tak w 1999 r. komentowano ślub Matyldy d'Udekem d'Acoz z...96
  • Ład chaosu28 sty 2008Norman Foster kontra Frank Gehry Wielkie bryły geometryczne wcinają się w starą zabudowę miast, często budząc lęk, że nowa architektura to tylko agresja i chaos. Norman Foster, jeden z najsłynniejszych w świecie architektów, świadomie...100
  • Policja duchowa28 sty 2008Czy anioły ingerują w nasze życie? Jeśli wierzysz w istnienie aniołów i nie uznajesz ich za takie same twory wyobraźni jak trole, centaury czy hobbity - nie musisz się wstydzić. Z badań Instytutu Gallupa wynika, że w anioły wierzy 72 proc....104
  • Komisja Śledcza Satyryków28 sty 2008obcy z konstelacji LWA Kiedy zwykła logika i dedukcja zawodzą, jedynym sposobem wytłumaczenia zjawisk niepojętych bywa magia, metafizyka lub fantastyka. Ponieważ wiele wskazuje na to, że w końcowym werdykcie sądu okaże się, iż Rywin z propozycją...108
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza - Głos mają ryby28 sty 2008Piotrusiu! Wróciłem właśnie z Końskich, miasta w Świętokrzyskiem, gdzie nagrywaliśmy kolejny odcinek "Podróży kulinarnych". Pobyt niezwykle miły i owocny. Wyobraź sobie, że w powiecie koneckim we wsi Kołoniec, opisywanej przez Reymonta w relacji z...112
  • Druga płeć - Mężowi pod choinkę28 sty 2008Każdy mąż chciałby przynajmniej raz dziennie usłyszeć, że jest dla swojej żony bohaterem Jeden z amerykańskich dowcipów brzmi tak: "Oto nadszedł długo oczekiwany moment - właśnie otwarto Centrum Idealnego Męża. W tym supernowoczesnym markecie...114
  • Testament Ericha Kocha28 sty 2008"Wprost" dotarł do sensacyjnych zapisków Ericha Kocha, osławionego gauleitera Prus Wschodnich. Wynika z nich między innymi, że Bursztynową Komnatę, przedmiot targów o własne życie z władzami komunistycznej Polski, Koch mógł ukryć w Krasnem, w swym...116
  • Zwycięzca pustyni28 sty 2008Dawida Josefa Gryna Ben Guriona droga z ziemi polskiej do ziemi obiecanej Trudno sobie wyobrazić nowoczesny Izrael bez geniuszu i pracowitości Dawida Ben Guriona. Godne podkreślenia jest przy tym, że w pierwszym rządzie Państwa Izrael, stworzonym...120
  • Know-how28 sty 2008Nowe dzieci Urana Posługując się teleskopem Hubble'a, naukowcy odkryli dwa niewielkie księżyce Urana. W ten sposób liczba znanych naturalnych satelitów tej planety zwiększyła się do 24. Księżyce mają odpowiednio 12 i 16...122
  • Boski podręcznik28 sty 2008Czy Biblia może być przewodnikiem po starożytności? Cudów opisanych w Księdze Wyjścia, które - wedle Biblii - pomogły uciekającym z egipskiej niewoli Izraelitom, nie trzeba tłumaczyć interwencją Stwórcy. Jak dowodzi prof. Colin Humphreys, fizyk z...124
  • Strachy na Lachy28 sty 2008Duchy, czyli zaburzenia pola magnetycznego i infradźwięki? Duchy opanowały muzeum przemyskiego Zamku Kazimierzowskiego! Nie mający ochoty na spotkania ze zjawami pracownicy muzeum ogłosili strajk i odmówili pracy w nocy. W tym czasie w zamkowych...130
  • Dno skarbów28 sty 2008762 metry do 4 miliardów dolarów Gdy 27 grudnia 1693 r. w pierwszy rejs wyruszał okręt HMS "Sussex" z 80 działami na pokładzie, żaden z 560 członków załogi - z wyjątkiem admirała sir Francisa Wheelera - nie domyślał się, jaki jest docelowy port...134
  • Bez granic28 sty 2008Kontrrewolucjonista Mikołaj Są jeszcze enklawy prawdziwej wolności. Kubańczycy i w tym roku nie będą obchodzić Bożego Narodzenia. W 1969 r. Fidel Castro wykreślił je z listy świąt. Władze są zobowiązane do usuwania z ulic wszystkich świątecznych...138
  • Zarząd Europy28 sty 2008Jak w piekle Dantego, tak i w Unii Europejskiej można wyodrębnić siedem kręgów władzy Unia Europejska to z pun-ktu widzenia struktury zarządzania twór przedziwny, bardziej przypominający ZSRR niż nowoczesną demokrację zachodnią. Władza skupiona...140
  • Wojna na śmierć i życie28 sty 2008Rozmowa z Walterem Laqueurem146
  • Menedżerowie śmierci28 sty 2008Do największych sponsorów terroryzmu należą dziś Arabia Saudyjska i Unia Europejska Cherlawy i schorowany Osama bin Laden, główny animator największych zamachów na wolny świat, nie jest typem nieustraszonego bojownika. Nie ma też charyzmy...148
  • Polska na równiku28 sty 2008Władze Wyspy Bożego Narodzenia życzą ci wesołych świąt Welcome to Christmas Is' - wita przybyszów schludny barak portu lotniczego. Po betonowej płycie lotniska spacerują kraby, za płotem stoją wpatrzone w samolot i pasażerów gromadki kobiet z...152
  • Menu28 sty 2008Świat Grecki obłęd El Greco za życia nie zrobił wielkiej kariery. Jego styl wydawał się tak dziwny XVI-wiecznym odbiorcom, że krążyły plotki o rzekomym obłędzie i wadzie wzroku malarza. Nie zdobył uznania Filipa II, musiał opuścić hiszpański...156
  • Bestsellery 200328 sty 2008KINO reż. Peter Weir Pan i WŁadca: Na krańcu świata CinePix Kolejna oscarowa kreacja Russela Crowe'a. Tym razem wciela się w dowódcę brytyjskiej fregaty z początku XIX wieku - Jacka Aubreya. Przez dwa oceany ściga większy i lepiej uzbrojony...158
  • Antyamerykańska obsesja28 sty 2008Kultura staje się dekadencka, gdy przejawia skłonność do krytykowania innych kultur, a samą siebie gloryfikuje W inspirowanej przez Francję europejskiej retoryce "kulturową wyjątkowość" zastępuje "kulturowa różnorodność". W rzeczywistości oba te...162
  • Arcydzieła nijakości28 sty 2008Polscy pisarze nie potrafią zdobywać serc czytelników Witold Gombrowicz powiedział kiedyś, że narodzinom arcydzieła towarzyszy wrzawa, entuzjazm, dźwięk dzwonów. Praktyka pokazuje, że bywa inaczej. Arcydzieła Cypriana Kamila Norwida, Bolesława...166
  • DVDmania28 sty 2008Nowy gatunek telewizyjny, serial na żądanie, powstał dzięki technologii DVD To technika w największym stopniu decyduje obecnie o nowych gatunkach w kulturze popularnej. Nie byłoby blogów jako nowego rodzaju pamiętnikarstwa, gdyby nie komputery i...168
  • Ostra jazda28 sty 2008Rozmowa z KIEFEREM SUTHERLANDEM, kanadyjskim aktorem, odtwórcą głównej roli w serialu "24 godziny"170
  • Przebój na zabój28 sty 2008Superhit przychodzi jak policja, czyli nieproszony Dlaczego jedna piosenka staje się przebojem, a druga - nie, mimo że obie są do kitu? Jak to się dzieje, że tę samą piosenkę nucą w kółko jak ogłupiali zarówno pani ze sklepu, jak i traktorzysta,...172
  • Lwowska kopalnia obrazów28 sty 2008Po raz pierwszy od ponad 60 lat można w Polsce oglądać arcydzieła naszego malarstwa ze Lwowa Można tam zobaczyć obrazy Tycjana, Goi i Rubensa, a przed wojną był jeszcze Rembrandt. Można podziwiać prace Marcello Bacciarellego, Jana Matejki, Józefa...175
  • Kalendarz Sawki 200328 sty 2008178
  • Maliny narwane do picia28 sty 2008Nawet najwięksi twórcy mieli większy kłopot, żeby zrobić dobrą reklamę, niż namalować kolejny obraz John Cleese, jeden z członków Latającego Cyrku Monty Pythona, powtarza, że stworzenie dobrej, zabawnej reklamy jest trudniejsze niż napisanie...180
  • Organ Ludu28 sty 2008TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 51/52 (64/65) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 15 grudnia 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Ballada klerykalno-postĘpowa (zamiast kolędy). Słowa i muzyka - ludowe1) Jak to premier w sondażach...181
  • Skibą w mur - Potwory i spółka28 sty 2008Polityków wiele łączy z bohaterami filmów dla dzieci, na przykład umiejętność wychodzenia z najgorszych wpadek bez szwanku Zawsze miałem podejrzenia, że politycy to postaci z filmów animowanych. Długoletnia obserwacja tej tajemniczej grupy...182