Drugi akt stworzenia

Drugi akt stworzenia

Dodano:   /  Zmieniono: 
Największe spodziewane sensacje naukowe 2003 roku
Sześćdziesięciojednoletnia Christine Piff będzie prawdopodobnie pierwszą pacjentką, której brytyjscy chirurdzy przeszczepią twarz osoby zmarłej. "Taką operację, rodem z filmu science fiction, będziemy w stanie wykonać najpóźniej za pół roku"- twierdzi prof. Peter Butler z London's Royal Free Hospital.
Na 2003 r. w medycynie i biologii zapowiadanych jest kilka sensacyjnych wydarzeń na miarę takich osiągnięć, jak sklonowanie owcy Dolly i zsekwencjonowanie genomu człowieka. Niektórzy etycy już biją na alarm, a przeprowadzający coraz bardziej kontrowersyjne eksperymenty naukowcy powtarzają niezmiennie tezę o postępie w służbie ludzkości.



Twarz i głowa do wymiany
"Potrafimy przeszczepiać całą twarz człowieka: usta, policzki, podbródek, uszy i nos. Jedyną trudnością jest społeczna akceptacja tych zabiegów" - twierdzi prof. Peter Butler. Takie transplantacje są jedyną szansą dla ludzi ze znacznymi deformacjami twarzy, których nie można skorygować zabiegami chirurgii plastycznej. Przykładem jest Christine Piff, która przed dwudziestu pięciu laty zachorowała na rzadką odmianę raka zatoki czołowej. Chirurdzy usunęli jej lewe oko i połowę lewej części twarzy. Przeszła kilka zabiegów, ale tylko przeszczep może przywrócić jej w miarę normalny wygląd i mimikę.
"Nie ma powodów do obaw, że po śmierci dawcy biorca przeszczepu może zawładnąć rysami jego twarzy" - zapewnia prof. Butler. Skóra, mięśnie i tkanka tłuszczowa czy fragmenty kości pobrane ze zwłok będą przeszczepiane na czaszkę o innym kształcie. Podobieństwo może być tylko częściowe. Nie jest więc możliwa operacja przedstawiona w thrillerze "Face Off", gdzie bohater filmu Nicholas Cage (jako Castor Troy) wymienia się twarzą z Johnem Travoltą (Sean Archer).
Znacznie bardziej kontrowersyjne jest przeszczepienie ludzkiej głowy (a właściwie całego ciała, tzw. total body transfer), co zapowiada prof. Robert White z University of Cleveland. Amerykański chirurg chce przeprowadzać takie transplantacje u chorych na nowotwory z przerzutami na całym ciele (jeśli głowa i mózg są nienaruszone). Byłaby to dla nich jedyna szansa przeżycia, choć byliby sparaliżowani od szyi w dół (podobnie jak amerykański aktor Christopher Reeve).
Nie ma jednak pewności, czy kiedykolwiek próba takiego przeszczepu zostanie podjęta. Na razie ustalono jedynie, że teoretycznie operacja jest możliwa. Prof. Nobufumi Kawai z Akademii Medycznej Jichi w Tochigi w Japonii odciął głowę dwunastodniowemu szczurowi i na 90 minut ochłodził ją do temperatury 19°C, a następnie wszczepił w udo dorosłego osobnika. "Przeszczepiona głowa poruszała pyskiem jak podczas odruchu ssania. Mózg nie wykazywał żadnych uszkodzeń" - twierdzi japoński uczony.

Myszoczłowiek?
"We współczesnej nauce wszystko stało się realne, nawet wyhodowanie monstrum będącego skrzyżowaniem człowieka i małpy" - twierdzi prof. Stuart Newman z Medical College w Nowym Jorku. Australijscy biolodzy metodą klonowania uzyskali zarodki, w których połączyli zawierające DNA jądro komórkowe człowieka z jajeczkiem świni. Podobne eksperymenty od kilku lat prowadzi amerykańska firma Advanced Cell Technology. Do hodowli hybrydowych embrionów wykorzystuje ona opróżnione z materiału genetycznego jajeczka krowy. Z takich zarodków nie może się rozwinąć nowy organizm, ale naukowcy zapowiadają przełom - w 2003 r. może się narodzić pierwsza chimera, mysz zawierająca ludzkie komórki.
Uczeni od lat hodują gryzonie z ludzkimi genami. Tym razem zamierzają wprowadzić do kilkudniowego zarodka myszy komórki macierzyste człowieka. Chcą w ten sposób zbadać, jak przekształcają się one w poszczególne tkanki - kości, skórę i narządy wewnętrzne. Takie eksperymenty pozwolą poznać mechanizmy powstawania wielu chorób i opracować nowe metody leczenia (nazywane medycyną regeneracyjną) udarów mózgu, cukrzycy i choroby Parkinsona. Przy okazji mogą jednak doprowadzić do wyhodowania człowiekomyszy, gryzonia, którego mózg i narządy rozrodcze zawierałyby ludzkie komórki.
Komórki macierzyste człowieka wprowadzano już do organizmu zwierząt (ale nigdy do zarodków). Dzięki tym eksperymentom wiadomo, że tak jak geny można je przeszczepiać z jednego gatunku do drugiego. Prof. Evan T. Snider z Akademii Medycznej Harvarda wstrzyknął komórki macierzyste neuronów człowieka do mózgu płodów makaka. W nowym otoczeniu przekształciły się one w małpie neurony. Badacze kalifornijskiej firmy biotechnologicznej podobny eksperyment przeprowadzili na myszach - w mózgu gryzoni ludzkie komórki macierzyste również się "zadomowiły" i przekształciły w mysie neurony. Wkrótce ma zostać wyhodowana mysz, której mózg niemal w całości będzie się składał z ludzkich komórek nerwowych!
"Skutki podobnych doświadczeń z użyciem zarodków mogą się okazać jeszcze bardziej wstrząsające" - ostrzega prof. Irving Wiessman z Uniwersytetu Stanforda. Może bowiem dojść do przypadkowego skrzyżowania dwóch hybrydowych myszy (jeśli w ogóle możliwe będzie wyhodowanie chimery człowieka i zwierzęcia). Biolodzy uspokajają, że będą w stanie w pełni kontrolować eksperyment. Twierdzą, że potrafią wyłączyć geny, bez których komórki nie mogą się przekształcać w neurony lub plemniki i jajeczka.

Sztuczne życie
Ogromne kontrowersje wywołuje projekt stworzenia pierwszego sztucznego życia, co wkrótce zamierza zrealizować prof. Craig Venter. Uczony doprowadził już do zsekwencjonowania ludzkiego genomu, a teraz zapowiada, że z martwych molekuł organicznych zbuduje zdolną do samodzielnego życia bakterię. Ma ona spełniać wszystkie funkcje żywego organizmu: rozmnażać się i mieć własną przemianę materii.
W 2002 r. biolodzy z University of New York w Stony Brook wytworzyli w laboratorium sztucznego wirusa. Wprawdzie te drobnoustroje nie są uznawane za żywe organizmy (nie potrafią się samodzielnie rozmnażać), uczeni wykazali jednak, że powołanie do życia syntetycznego mikroorganizmu jest tylko kwestią czasu. Zamówili w kilku ośrodkach odpowiednie fragmenty DNA, poskładali je i po kilku miesiącach uzyskali wirusa polio. Na odpowiedniej pożywce zarazek natychmiast zaczął się rozmnażać. Zaatakował myszy i uśmiercił je, powodując typowy dla choroby Heine-Medina paraliż układu oddechowego.
Craig Venter i laureat Nagrody Nobla Hamilton Smith, uważają, że w ciągu trzech lat będą mogli stworzyć pierwszą sztuczną bakterię. Najpierw spreparują sztuczny chromosom, zawierający trzysta genów kodujących białka niezbędne do życia mikroorganizmu. Potem umieszczą go w błonie komórkowej mikroba pozbawionego własnego DNA (wypełnionego jedynie aminokwasami, enzymami i tłuszczami). Część znajdujących się w nim genów będzie pochodziła z najmniej złożonej genetycznie bakterii Mycoplasma genitalium (wywołującej zapalenie układu moczowego). Pozostałe zostaną do niej dołączone w zależności od przeznaczenia projektowanego drobnoustroju.
Syntetyczna bakteria ma służyć jako inkubator mikroorganizmów, których nie można wytworzyć za pomocą modyfikacji genetycznych. Sztuczne drobnoustroje mają leczyć raka lub zwalczać zarazki wywołujące choroby zakaźne. Będą oczyszczać ziemię z nadmiaru dwutlenku węgla lub wytwarzać wodór wykorzystywany w ogniwach paliwowych. Nie ma tylko pewności, czy przy okazji nie zostanie wyhodowany zarazek groźniejszy niż AIDS. "Sztuczne mikroby będą zdolne do życia wyłącznie w warunkach laboratoryjnych i nie będą mogły atakować ludzi" - uspokaja Craig Venter. Bez wątpienia Venter - nazywany Billem Gatesem biotechnologii - tym razem przymierza się do roli... Boga.


Naukowe hity 2003

DNA na CD
Od początku roku każdy będzie mógł zsekwencjonować własne DNA. Pierwsze testy, oferowane przez prof. Craiga Ventera, będą jednak dość kosztowne - trzeba za nie zapłacić aż 700 tys. dolarów. Mimo to chętnych nie brakuje - do amerykańskiego uczonego zgłosiło już kilkudziesięciu milionerów. Badanie pozwala wykryć błędy genetyczne zwiększające podatność na takie choroby, jak zawały serca, nowotwory i zaburzenia psychiczne. "Za 10 lat rodzice nowo narodzonego dziecka otrzymają zapis jego DNA na płycie CD, zanim opuści ono szpital" - twierdzi prof. Venter. Przedstawiciele firmy Solexa z Essex twierdzą, że już wkrótce będą w stanie zsekwencjonować genom człowieka w ciągu 24 godzin za tysiąc dolarów.

Terapia genowa mózgu
Za kilka tygodni w USA i Nowej Zelandii zostanie przeprowadzona pierwsza próba leczenia choroby Parkinsona terapią genową. Do mózgów dwunastu pacjentów, którym nie pomagają już leki, lekarze wstrzykną gen o nazwie GAD. "Koduje on substancję, która powinna spowodować ustąpienie objawów schorzenia przynajmniej na jakiś czas" - twierdzi prof. Matthew During z University of Auckland.

Pierwszy ludzki klon?
"Wkrótce przyjdzie na świat pierwsze sklonowane dziecko" - zapowiedział w wywiadzie dla "Die Zeit" prof. Severino Antinori z Rzymu. Zabieg klonowania miał być przeprowadzony w "jednym z krajów islamskich". Niewielu jednak daje wiarę słowom włoskiego lekarza. Większość uczonych sądzi, że Antinori stara się jedynie zdobyć rozgłos. Nikt jednak nie ma wątpliwości, że sklonowanie człowieka jest kwestią czasu. Niedawno również sekta raelian zapowiedziała, że w każdej chwili może przyjść na świat dziewczynka sklonowana w marcu 2002 r.





Największe odkrycia w roku 2002
według tygodnika "Science"

Okrycie nowej roli, jaką odgrywają w komórce cząsteczki RNA (kwasu rybonukleinowego). Okazuje się, że nie tylko służą one do przenoszenia z DNA (kwasu deoksyrybonukleinowego) poleceń budowy białek, lecz uczestniczą również w regulacji aktywności genów w komórce.

Odnalezienie brakujących neutrin (nie mających ładunku ani masy cząstek elementarnych), jakie ze Słońca docierają na Ziemię.

Odczytanie genomu ryżu i zarodźca malarii oraz przenoszącego go komara. Dzięki tym osiągnięciom będzie można zwiększyć produkcję żywności i skuteczniej zwalczać malarię (co roku choruje na nią pół miliarda ludzi).

Wykonanie dokładnych pomiarów wypełniającego wszechświat tzw. mikrofalowego promieniowania tła, które powstało tuż po Wielkim Wybuchu.

Uzyskanie lepszej jakości zdjęć odległego kosmosu dzięki nowej metodzie eliminowania w teleskopach zakłóceń wywołanych przez atmosferę Ziemi.

Odkopanie w Afryce Zachodniej czaszki praczłowieka sprzed 5-7 mln lat, będącego w ewolucji tzw. brakującym ogniwem między małpami człekokształtnymi a Homo sapiens.
Więcej możesz przeczytać w 1/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 1/2003 (1049)

  • 2003!5 sty 2003O roku 2003 dla Wprost: Leszek Balcerowicz, Bill Clinton, Jan Winiecki i James Woolsey (b. dyrektor CIA). Co wydarzy się w Polsce w ostatnim roku przed akcesją do Unii Europejskiej? Co zmieni? Czy słaby wzrost gospodarczy to rezultat, czy...1
  • Stwórz się!5 sty 2003Tuż za granicą zachodniej cywilizacji rozpościera się kraj pogrążony w gospodarczym i politycznym chaosie.3
  • Peryskop5 sty 2003Wszystkie drzwi wiodą do Sejmu 107 funkcjonariuszy straży marszałkowskiej wspieranych przez grupę pirotechników z BOR nie jest w stanie uchronić posłów przed niepożądanymi gośćmi. Do parlamentu prowadzi kilkanaście wejść. Przez...8
  • Barometr wprost5 sty 2003Pesymistyczni optymiści8
  • Dossier5 sty 2003ANDRZEJ LEPPER przewodniczący Samoobrony "Pan przywiózł z Kopenhagi millerowskie euro dla prezydenta Kwaśniewskiego, 50 euro pan mu wręczył. Czy za tyle kazał panu prezydent sprzedać Polskę i Polaków?" W Sejmie do Leszka...9
  • 5 stycznia 20035 sty 2003Kilka dni przed terminem (ach, to zamiłowanie do przekraczania planów!) państwo Aleksandra i Leszek Millerowie podjęli na wieczerzy wigilijnej Gerharda Schrödera i Güntera Verheugena. Była choinka, prezenty, a na stole - jak w...10
  • 5 stycznia 20035 sty 2003Prawicowe sieroty po AWS skrzyknęły się jeszcze raz i wespół poparły Europę. Kogóż tam nie było! I premier Buzek, i Krzysztof Piesiewicz, a nawet Andrzej Anusz. Notowania unii w Polsce natychmiast poprawiły się o 0,000004 proc....11
  • O prowadzeniu w trzeźwości5 sty 2003  Cztery i pół procent alkoholu w paliwie! Że prezydent się waha, ja się wcale nie dziwię, bo już słyszę rozmowę całkiem prawdopodobną: - Proszę biopaliwo. - Zmieszać? - Nie, nie. Osobno.12
  • Playback5 sty 200312
  • Scenariusz "Wprost"5 sty 2003KGB zatrzymało polskiego obywatela Tadeusza S., oskarżając go o próbę wręczenia łapówki pogranicznikom.12
  • Fotoplastykon5 sty 200314
  • Poczta5 sty 2003Skazani na siebie W numerze 50. tygodnika "Wprost" przeczytaliśmy dwa różne artykuły dwóch członków izraelskiej partii pracy ("Skazani na siebie", "Dawid i Goliat przy murze" nr 50). Jednym z nich...16
  • Kadry5 sty 200317
  • Unia negocjatorów5 sty 2003W Unii Europejskiej nie ma przyjaźni, jest tylko gra interesów18
  • Bomba w teczce5 sty 2003Kto się boi Instytutu Pamięci Narodowej?24
  • Szok przyszłości5 sty 2003Dziesięć dylematów XXI wieku26
  • Ryby na lekarstwo5 sty 2003Połowa ryb morskich łowionych w 2020 r. będzie pochodziła z hodowli28
  • Rzeczpospolita Góralska5 sty 2003Czy górale to Polacy?30
  • Zimowe uderzenie5 sty 2003Ostra zima może nas kosztować dodatkowe pięć miliardów złotych34
  • Śledziennicy5 sty 2003Stosownie do apelu Piłsudskiego lepiej się wsłuchać w śmiech naszych dzieci niż w narzekania i kwasy35
  • Giełda i wektory5 sty 2003Hossa Świat Prodi zredukuje Kalinowskiego? Komisja Europejska wezwała do szerszego otwarcia w światowym handlu produktami rolnymi, ograniczenia dotacji eksportowych i wprowadzenia nowych koncesji wobec krajów rozwijających się....36
  • Urwanie głowy5 sty 2003Problemem roku 2003 nie jest - jak uważa wielu komentatorów - niskie tempo wzrostu gospodarczego.38
  • Dyktator z Woronicza5 sty 2003Zaniżając ceny reklam, TVP zabija prywatne media42
  • Dezinflacja i dezinformacja5 sty 2003Nie mamy deflacji, mamy cudownie niską inflację!48
  • Kopenhaga5 sty 2003Już przygotowanie się do wejścia do strefy euro może przyspieszyć nasz rozwój50
  • Mrzonki i życzenia5 sty 2003W nowym roku życzmy sobie jak najszybszego odejścia od socjalistycznych iluzji51
  • Supersam5 sty 2003Romantyczna uwodzicielka Kobieta w bieliźnie "Atlantic Elite" ma - według projektantów firmy Atlantic - czarować i kokietować. Uwodzicielski efekt pozwalają osiągnąć odpinane ramiączka biustonoszy oraz romantyczne falbanki i...52
  • Uśmiech na sprzedaż5 sty 2003Kryzys zmusił Polaków do częstszego54
  • Paparazzi show5 sty 2003200 tysięcy dolarów można dostać za zdjęcie gwiazdy w nietypowej sytuacji58
  • Nieostre zdjęcia5 sty 2003Zawód paparazzi w Polsce się nie przyjął58
  • Cafe Wprost5 sty 2003Spotkanie z PAWŁEM JANASEM, selekcjonerem piłkarskiej reprezentacji Polski61
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Kolacja z wampirem5 sty 2003Drogi Robercie! Prawda, Że pierogi z kaszankĄ zakrawają na kulinarną perwersję? A już zwłaszcza na stole wytwornej restauracji! I wcale nie brzmi dobrze, trochę jak "rosół z ziemniakami" albo nawet "pączki z musztardą"....62
  • Ciekawe życie5 sty 2003Książki i ludzie, ogniwa w łańcuchu przemian, tworzą historię naszego życia wewnętrznego63
  • Kanibal z Bundeswehry5 sty 2003Armin M. zabił i zjadł partnera na jego życzenie64
  • 5 stycznia 20035 sty 2003Uroki Kazimierza www.kazimierz.com W witrynie poświęconej krakowskiemu Kazimierzowi znajdziemy informacje o zabytkach (m.in. o słynnej Synagodze Wysokiej) i ludziach, którzy tu niegdyś żyli (mieszkańcami Kazimierza byli m.in. Esterka,...66
  • Wieczorki zapoznawcze5 sty 2003Nie wystarczy troska o dopłaty do mleka i o wpływy do budżetu. Trzeba będzie się zatroszczyć o własne marzenia i ambicje67
  • Wszystkie stany Szkocji5 sty 2003Osiemnastowieczni Szkoci stali się wzorem modernizacji Starego Kontynentu68
  • Know-how5 sty 2003Prąd z wodoru Jeden z pierwszych na świecie wodorowych systemów zasilania opracowano na Politechnice Warszawskiej. Inżynierowie z Instytutu Elektroenergetyki pod kierunkiem prof. Antoniego Dmowskiego skonstruowali tzw. ogniwo paliwowe...71
  • Drugi akt stworzenia5 sty 2003Największe spodziewane sensacje naukowe 2003 roku72
  • Morfeusz na drodze5 sty 2003Milion wypadków rocznie powodują w USA śpiący kierowcy78
  • Mózg na talerzu5 sty 2003Jak jeść z głową80
  • Bez granic5 sty 2003Sanktuarium WTC Amerykanie chcą zapełnić lukę po wieżach World Trade Center. Nowe budowle mają olśniewać rozmachem, udowadaniając wrogom wolnego świata, że nie da się zniszczyć jego ducha. Do konkursu stanęli najwięksi współcześni...82
  • Chłop ze złotym zębem5 sty 2003Face lifting III RP za 150 mln dolarów rocznie to wyrzucanie pieniędzy w błoto84
  • Nago, ale w muszce5 sty 2003Rozmowa z WALLYM OLINSEM,światowej sławy kreatorem marek86
  • Imperium dobra5 sty 2003Stany Zjednoczone powinny przewodzić, ale nie dominować w dzisiejszym świecie89
  • Strusia polityka5 sty 2003Saddam robi z nas idiotów!90
  • Licencja na zabijanie5 sty 2003Na kogo polują agenci CIA?92
  • Nowy rok bieży5 sty 2003"Żaden młody człowiek nie wierzy, że kiedyś umrze" Vaclav Havel95
  • Menu5 sty 2003Polska Olbiński na fali Syndrom van Gogha, czyli pośmiertna sława, nie dotyczy Rafała Olbińskiego, jednego z największych polskich grafików i malarzy. Ceny jego plakatów i obrazów sięgają w Nowym Jorku kilkudziesięciu tysięcy...96
  • Czeski film5 sty 2003Czego możemy się nauczyć od naszych południowych sąsiadów?100
  • Kino Tomasza Raczka5 sty 2003Śnięty Mikołaj 2 - *** Reżyseria: Michael Lembeck W rolach głównych:Tim Allen, Judge Reinhold, Wendy Crewson, Elizabeth Mitchell USA 2002 Scott Calvin, pełniący od ośmiu lat rolę świętego Mikołaja, dowiaduje się, że najpóźniej za 28...103
  • Bar Kiepskich5 sty 200310 lat telewizji Polsat104
  • Płyty 2002 Kuby Wojewódzkiego5 sty 2003RED HOT CHILI PEPPERS By The Way Tych młodzieńców przedstawiać nie trzeba. Obłęd i szaleństwo w modelowym wydaniu. Muzyczni chuligani spod znaku pieprznego funku-punku. Milionerzy w nakładach płyt i honorariach nie wyrastają z...105
  • Pokój emocji i desperacji5 sty 2003"Pokój syna" Nanni Morettiego to poruszający dramat rodzinny opowiedziany w konwencji serialu telewizyjnego106
  • Zaświadcza się5 sty 2003Opublikowany ostatnio raport OECD o polskiej szkole nie zostawia na niej suchej nitki. Główny wniosek jest taki, że nasza szkoła wprawdzie nie uczy, ale za to stawia surowe wymagania, a ponadto panuje w niej surowa dyscyplina.108
  • Karp na diecie5 sty 2003Jedzcie dorsze, gówno gorsze" - tak społeczeństwo po wojnie reklamowało owoce naszego morza, chociaż jednocześnie akceptowało śledzie jako symbol narodowej zagrychy.108
  • Organ Ludu5 sty 2003Od 2003 r. na wieki z bratnią UE Kaszanka dla wszystkich! TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 14 (14) Rok wyd. 1 WARSZAWA, poniedziałek 30 grudnia 2002 r. Cena + VAT + ZUS + winieta Przemówienie noworoczne I sekr. Partii i rządu...109
  • Mikołaj jest czerwony5 sty 2003Skoro Mikołaj może być zielony, a tenisista ubrany na czarno, to znaczy, że tysiącletni porządek w świecie kolorów już nie istnieje110