Rewolucja w skali mini

Rewolucja w skali mini

Dodano:   /  Zmieniono: 
Bilion dolarów wart będzie za dziesięć lat rynek nanoproduktów, cieńszych od ludzkiego włosa
Mikroskopijne bioczujniki wykrywające zmiany nowotworowe w ludzkich tkankach stworzyła grupa chemików z Wrocławia. Strzelbą genową (gen-gun), czyli niewidocznymi gołym okiem, wstrzykiwanymi pod skórę tzw. nanocząstkami, które regenerują uszkodzone wypustki komórek nerwowych, zajął się zespół prof. Leona Gradonia z Politechniki Warszawskiej we współpracy z Uniwersytetem w Minnesocie. Bakteriobójcze tkaniny zawierające nanocząstki otrzymane z metalicznego srebra opracowali specjaliści pod kierunkiem prof. Wiesława Stręka z Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN we Wrocławiu i Instytutu Inżynierii Materiałów Włókienniczych w Łodzi.
Jeszcze niedawno pomysł tworzenia materiałów i urządzeń o rozmiarach mniejszych od grubości ludzkiego włosa uważano za absurdalny, a jego autora Erica Drexlera - za wariata. Dziesięć lat temu amerykański badacz i wynalazca uzyskał pierwszy doktorat w dziedzinie nanotechnologii, a wkrótce potem świat pospiesznie wskoczył do wagonu z napisem "nano". Nanotechnologia, czyli technika manipulowania atomami i molekułami (nanometr to milionowa część milimetra), staje się czymś w rodzaju świętego Graala współczesnej cywilizacji. Amerykańska Narodowa Fundacja Nauki (NSF) przewiduje, że międzynarodowy rynek nanoproduktów za 10 lat osiągnie olbrzymią wartość biliona USD.

Pociąg molekularny
Nikogo już nie dziwią projekty skonstruowania sterowanych z zewnątrz minirobotów wielkości zaledwie komórki krwi, mających naprawiać zniszczone tkanki w organizmie człowieka. Nie zaskakują też pomysły windy wznoszącej się na wysokość 100 tys. km po taśmie z tzw. nanorurek - niezwykle wytrzymałych nowych materiałów. Brytyjski chemik Fraser Stoddart skonstruował zbudowany zaledwie z kilku tuzinów atomów pociąg molekularny. Był niewidzialny gołym okiem, ale podróżował po molekularnych torach, zatrzymując się regularnie na czterech stacjach! W podobny sposób w ośrodku badawczym Seagate zbudowano komputerową głowicę zapisująco-odtwarzającą grubości kilku atomów. W ostatnich kilku latach na świecie powstało ponad 500 firm zajmujących się zastosowaniem nanotechniki w medycynie, elektronice, informatyce, lotnictwie i budowie samochodów. W ubiegłym roku w Stanach Zjednoczonych, Japonii, Europie i Chinach z funduszów rządowych i prywatnych przeznaczono na ten cel około 4 mld USD.
W wyścigu do nanolandii mimo braku pieniędzy na badania uczestniczą również polscy naukowcy. - Nie jesteśmy w tej dziedzinie kopciuszkiem, choć na świecie nanotechnologią zajmuje się ponad milion osób, a w Polsce jedynie około tysiąca - twierdzi prof. Jan Kurzydłowski z Politechniki Warszawskiej. Kilkuosobowa grupa inżynierów chemików z tej uczelni współpracuje z Japończykami w konstruowaniu robotów usuwających złogi cholesterolu z naczyń krwionośnych oraz z Amerykanami w regeneracji zniszczonych nerwów za pomocą nanocząstek. W Instytucie Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych we Wrocławiu grupa prof. Wiesława Stręka wytwarza cząsteczki krystaliczne o rozmiarach kilkudziesięciu atomów. Są to tzw. układy optycznie aktywne, znacznie tańsze niż lasery i mające wiele zastosowań w optoelektronice. Takie układy pobudzane jonami pierwiastków ziem rzadkich świecą na zielono i niebiesko.
- Otrzymałem propozycję z Instytutu Laserów, Fotoniki i Biofotoniki Uniwersytetu Stanowego w Nowym Jorku, żeby wspólnie wytwarzać materiały dla świecących ekranów - mówi prof. Stręk.

Ułożyć atomy
Rewolucję w technice zapoczątkowało odkrycie, że własności wielu materiałów zależą nie tylko od rodzaju tworzących je atomów, ale także od ich ułożenia w przestrzeni. Jeśli zmienimy umiejscowienie atomów węgla, możemy otrzymać diament. Jeśli to samo zrobimy z piaskiem - uzyskamy chip do komputera. Gdybyśmy umieli odpowiednio wykorzystać molekuły gleby, wody i powietrza, moglibyśmy zsyntetyzować ziemniaki. Uczeni wykryli nowe formy węgla - powstające spontanicznie tzw. fulereny (budową przypominające piłkę nożną) oraz zdumiewająco wytrzymałe nanorurki węglowe. Połączenia atomów węgla w tych nanorurkach są silniejsze niż w diamencie! W laboratoriach japońskich, amerykańskich, europejskich tworzone są nowe konfiguracje atomów, by zbadać, jak zmienią się ich właściwości. Wielkie ponadnarodowe koncerny, takie jak IBM, Hewlett-Packard, NEC, Mitsubishi, Fuji, Dow Chemical, rozpoczęły wyścig. Ich celem jest zbudowanie komputerów o mocy obliczeniowej wielokrotnie (1012 razy) większej od obecnych. Powstają pamięć molekularna, płaskie ekrany kolorowe o wysokiej rozdzielczości i wyświetlacze trójwymiarowe. Produkowane są lakiery samochodowe, których nie można zarysować, szkła ciemniejące pod wpływem światła oraz niepalne drewno.
Atomów nie da się wziąć w palce i umieścić tam, gdzie trzeba. Przez długi czas obawiano się, że w ogóle nie będzie można ich zobaczyć. Zwykłe światło przelatuje obok atomu, jakby go w ogóle nie było. - Zmiana nie uporządkowanej formy materii w funkcjonalny obiekt o niewielkich rozmiarach jest bardzo trudna. W naszych pracach budulcem są nanocząstki, z których można wytwarzać obiekty o unikalnych właściwościach - tłumaczy prof. Leon Gradoń z Wydziału Inżynierii Chemicznej i Procesowej Politechniki Warszawskiej. Uczony demonstruje zdjęcia porowatych kulek o średnicy 250 nanometrów, czyli 400 razy mniejszej od średnicy ludzkiego włosa. Kulki mają idealne kształty, a jednakowej wielkości otwory są w nich rozmieszczone symetrycznie. Jak można otrzymać takie regularne nanocząstki na skalę przemysłową? Powstają one w reaktorze chemicznym podczas chłodzenia gazu, a techniczne parametry procesu są wynikiem wyrafinowanego modelowania matematycznego. Nanocząstki mają przenosić do płuc leki ratujące życie astmatykom i chorym na cukrzycę. Pęcherzyki płucne, których łączna powierzchnia u dorosłego wynosi około 90 m2, są znakomitymi wrotami krwiobiegu. Umieszczona w porach substancja czynna leku uwalnia się we krwi stopniowo, w dokładnie zaplanowanym czasie, a insulina wydzielana jest właśnie w takim tempie, w jakim trzustka wytwarza ją u osób zdrowych. Ośmioosobowy zespół prof. Gradonia wspólnie z grupą chemików i inżynierów z uniwersytetu w Hiroszimie opracowuje nanokapsułki z preparatami promieniotwórczymi, które mają trafiać wprost do komórek nowotworu.

Teraz nano-Polska
Nanotechnologię uznano już za kolejny skok technologiczny w rozwoju cywilizacji. Uczeni z Tajwanu wspólnie z polskimi naukowcami będą prowadzić badania nad materiałami dla elektroniki, takimi jak nanorurki węglowe ustawiane jedna obok drugiej niczym gęste miniaturowe szczotki. Takie rurki po podłączeniu do nich prądu wysyłają promieniowanie. Można z nich tworzyć ekrany telewizyjne grubości milimetra, a Tajwan jest jednym z największych producentów monitorów komputerowych. Z kolei lotnictwo Stanów Zjednoczonych jest zainteresowane polskimi badaniami nad włóknami polimerowymi zawierającymi nanoproszki magnetyczne. Można z nich produkować czujniki pola magnetycznego, ekrany pochłaniające promieniowanie, maty chroniące przed polem magnetycznym wytwarzanym przez komputery i telefony komórkowe.
Zespół prof. Stręka z Wrocławia na zamówienie Europejskiego Banku Centralnego prowadzi badania nad zawierającymi nanocząstki włóknami wykorzystywanymi do produkcji papierów wartościowych. Takie włókna mają ukryte cechy pozwalające zidentyfikować banknoty, czeki podróżne i bilety. Prof. Marcin Leonowicz z Politechniki Warszawskiej współpracuje z instytutami badawczymi American Air Force, projektując nanoczujniki do wykrywania niebezpiecznych pól magnetycznych. - Amerykanów, którzy wnikliwie obserwują, co się u nas dzieje, bardzo interesuje współpraca z nami, bo mamy dobrych specjalistów - mówi prof. Leonowicz. Potęga intelektu jest w tej skomplikowanej dziedzinie równie ważna jak brzęcząca moneta.
Więcej możesz przeczytać w 44/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 44/2003 (1092)

  • Wprost od czytelników2 lis 2003Pomniejszanie mniejszości Nareszcie! Bardzo się cieszę, że w artykule Sławomira Sieradzkiego "Pomniejszanie mniejszości" ("Wprost" nr 42) został przedstawiony obiektywny obraz stosunków polsko-niemieckich. Całkiem...3
  • Na stronie - Gra zespołowa2 lis 2003Czy można wygrać mecz piłki nożnej, gdy część drużyny kopie swoich po kostkach i strzela do własnej bramki?3
  • Peryskop2 lis 2003Spisek psuje złotówkę Od dwóch miesięcy wartość złotego spada. Od początku września (euro - 4,35 zł) nasza waluta bije kolejne rekordy: 4,50 zł (15 IX), 4,60 zł (29 IX), ostatnio (24 X) - 4,70 zł. Co się dzieje? Przecież członkowie...6
  • Dossier2 lis 2003Marek BOROWSKI marszałek Sejmu, poseł SLD "Jest taki dramat komediowy napisany przez angielskiego autora Willy'ego Russela 'Edukacja Rity', dość znany. Zdaje się, że trzeba będzie dopisać drugą część 'Edukacja Anity'" Program I Polskiego...7
  • Poczta2 lis 2003Marsjanie atakują! Zastanawiam się, skąd profesor Ryszard Legutko czerpał dane do swojego artykułu "Marsjanie atakują!" (nr 42). Czy zapoznał się z zawartością Zielonego Manifestu? Czy zna z imienia, nazwiska oraz życiorysu każdego z...9
  • Kadry2 lis 20039
  • M&M2 lis 2003 WYJAŚNIENIE Opowiadał mi wczoraj znajomy krakowiak, że wreszcie mu się zgadza jak z pętelką hetka, bo właśnie się dowiedział od pani Błochowiak kogóż to Lech Wałęsa chciał puścić w skarpetkach.10
  • Playback2 lis 200310
  • Burza na Węgrzech2 lis 2003Nasza publikacja "Węgrzy NATO - nie" ("Wprost" nr 43) w Budapeszcie wywołała prawdziwą burzę.10
  • Z życia koalicji2 lis 2003Dzięki najgorszemu ministrowi Eurazji od czasów paleolitu, czyli Polowi Markowi, od przyszłego roku zapłacimy za benzynę o 15 groszy więcej. Mamy hasło: "Rodacy, podziękujmy Unii Pracy!". Pol co prawda ściemnia, że za te pieniądze...12
  • Z życia opozycji2 lis 2003W parlamencie Europejskim Liga Polskich Rodzin szuka sojuszników wśród zachodnich partii prawicowych. Padło między innymi na brytyjskich konserwatystów. Doszło do sympatycznego spotkanka, na którym pierwsze skrzypce...13
  • Fotoplastykon2 lis 200314
  • Trąd2 lis 2003Policja kontra policyjna mafia16
  • Hipermarket wiary2 lis 2003Polak katolik zachowuje się jak klient supermarketu, który wybiera z półki to, co mu akurat odpowiada24
  • Agresja prawna2 lis 2003Już ponad 30 tys. Niemców żąda zwrotu mienia pozostawionego w Polsce.28
  • Nałęcz - Żydzi, masoni, cykliści2 lis 2003Można się tylko modlić, by Pan Bóg przywrócił rozsądek liderom LPR34
  • Zawracanie gitary - Państwu na ratunek2 lis 2003Opozycja przypuściła zajadły atak na projaśniepaństwową politykę SLD. Wstyd!34
  • Giełda i wektory2 lis 2003Hossa Świat Wycena cala Wysocy są lepiej opłacani niż ich niżsi koledzy - wynika z badań Timothy'ego Judge'a z University of Florida. Wzrost wyższy o cal (2,54 cm) oznacza zwiększenie rocznych dochodów o 789 USD. Judge przyznaje, że taka...36
  • Związkokracja pod trybunał2 lis 2003O 25 procent podnoszą koszty pracy przywileje dla związkowców38
  • Stachanowcy absurdu2 lis 2003Od Ajchlera do Woźniakowskiego, czyli alfabet szkodników gospodarczych.44
  • Portfel strachu2 lis 2003Jak teraz oszczędzać, żeby zarobić50
  • Ekonomista zdrowego rozsądku2 lis 2003Profesor Wacław Wilczyński skończył 80 lat52
  • Załatwione odmownie - Filozof głową bije...2 lis 2003Europa, jaka marzy się marksizującym filozofom, na szczęście nigdy nie powstanie54
  • Supersam2 lis 2003Minijaguar Koncepcyjny model jaguara R-D6 był jedną z gwiazd frankfurckiego salonu samochodowego. Głównie ze względu na tylne drzwi, otwierane do tyłu (tzw. kurołapy), klapę bagażnika uchylaną w bok i niewielkie - jak na jaguara - rozmiary....56
  • Miliard w rozumie2 lis 2003To mit, że Polacy są przede wszystkim humanistami - wynika z Narodowego Testu Inteligencji58
  • Stypendium sukcesu2 lis 2003Przewodnik "Wprost" po zagranicznych stypendiach62
  • Przyczajony Tygrys2 lis 2003Mistrz bez skazy i porażki na koncie jest odczłowieczony, plastikowy - uważa Dariusz Michalczewski68
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Podróże po krainie kuchni2 lis 2003Drogi Przyjacielu! Spędzam właśnie dużo czasu w Katowicach, śpię w pokoiku gościnnym Teatru Śląskiego, a w przerwach między próbami buszuję po mieście. Jest tu co robić - spektakle, koncerty, muzea, wystawy, ale, powiadam ci, na najciekawszą...70
  • Ekran osobisty - Big Rywin2 lis 2003Polemika Anity Błochowiak z Adamem Michnikiem na temat kolorowych skarpetek przejdzie do historii telewizyjnej rozrywki72
  • Amerykański szogun2 lis 2003Jak generał Douglas MacArthur wprowadził w Japonii demokrację74
  • Know-how2 lis 2003Nowa epidemia w Europie? W departamencie Var na południu Francji po raz pierwszy wykryto przeciwciała wirusa Zachodniego Nilu zarówno we krwi człowieka, jak i konia. Tamtejsze służby medyczne ogłosiły alarm epidemiologiczny. Od czterech lat...78
  • Rewolucja w skali mini2 lis 2003Bilion dolarów wart będzie za dziesięć lat rynek nanoproduktów, cieńszych od ludzkiego włosa80
  • Ewa i hormon Adama2 lis 2003Kobiety pragnące zwiększyć popęd seksualny i witalność coraz częściej sięgają po testosteron83
  • Miażdżenie miażdżycy - gdzie się leczyć (2)2 lis 2003Najlepsze w Polsce szpitale kardiochirurgiczne i kardiologiczne oraz urologiczne84
  • Bez granic2 lis 2003Snajper na celowniku W Virginia Beach w stanie Wirginia rozpoczął się proces snajpera mordercy. John Allen Muhammad - jeden z dwóch snajperów, którzy terroryzowali rok temu Waszyngton i okolice stolicy USA - jest oskarżony o...90
  • Demonstracja smoka2 lis 2003Azja niżej pokłoniła się prezydentowi Chin niż prezydentowi USA92
  • Atomowy szantaż ajatollahów2 lis 2003Mosad otrzymał rozkaz przygotowania planów zniszczenia irańskich instalacji jądrowych96
  • Pogranicze morderców2 lis 2003Śledztwo TVN i "Wprost": zagadkowe morderstwa kobiet zdarzają się już wzdłuż całej północnej granicy Meksyku100
  • Menu2 lis 2003Wideo Czarownice z Nowego Jorku "Witaj w wieku bez niewinności", "Miłość i romans istnieją już tylko u gejów" - takie hasła usłyszeli zdumieni Amerykanie oglądający pierwszy odcinek "Seksu w wielkim mieście"....104
  • Blues łgarzy2 lis 2003Dzięki białym Brytyjczykom muzyka czarnych Amerykanów podbiła świat106
  • Czysty brudas2 lis 2003Nawrócony łotr zdobył najważniejszą brytyjską nagrodę literacką110
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego2 lis 2003Ladies Kocham piersi. Bez względu na to, czy są to Pierwsze Piersi Rzeczypospolitej, czy są to piersi Hey do przodu, czy też nie. A jako że podstawowym nośnikiem piersi, o których myślę, jest kobieta, ta płyta jest właśnie płytą kobiet dla...111
  • Gandziolatki2 lis 2003Amfetamina zastąpiła alkohol w roli pożywki literackiej mitologii112
  • Kino Tomasza Raczka2 lis 2003Buffalo Soldiers Reżyseria: Gregor Jordan W rolach głównych: Joaquin Phoenix, Ed Harris, Scott Glenn, Anna Paquin Wielka Brytania/USA/Niemcy 2001 Historia żołnierzy USA stacjonujących w bazach na terenie Niemiec (tuż przed obaleniem muru...113
  • Sława i chała2 lis 2003Teatr Order za szklankę wody Bohumil Hrabal nie pisał sztuk, ale jego proza pełna wyrazistych postaci (śmiesznych i jednocześnie wzruszających) aż prosi się o pokazanie ich w teatrze czy w filmie. Oglądając adaptację opowiadania "Obsługiwałem...114
  • Nowowizja - Fakty i hipotezy2 lis 2003Dobry tytuł to połowa sukcesu. Na przykład czasopismo mogłoby się nazywać "Informacje dla Ciebie", ale lepiej i bardziej międzynarodowo zabrzmi "Fakt you"116
  • Śmiesznoty - Show Adama2 lis 2003Nic dziwnego, że Adam Michnik marzy o własnej telewizji. To prawdziwy showman. W gazetowych tekstach mentorski, niemiłosiernie poprawny politycznie, w rozmowach radiowych męczący wadą wymowy - jedynie na wizji tworzy prawdziwą kreację.116
  • Organ Ludu2 lis 2003TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 44 (57) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 27 października 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Spotkania I sekretarza z ludźmi pracy Ostatnio media i opozycja, powołując się na tzw. sondaże, głoszą, że...117
  • Skibą w mur - Dwa wielkie Gie2 lis 2003Gangsterzy i geje jako bohaterowie mediów mają wielką siłę przyciągania. Ostatnio mocno ciągnie do gejów posła Romana Giertycha118