@Seniorzy

Film "Pierwsza próba" zyskał rekordową liczbę odsłon w serwisie YouTube. Od lata, kiedy się pojawił, obejrzało go niemal 2 mln osób, a skomentowało prawie 10 tys. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że autor jest dobijającym do osiemdziesiątki brytyjskim emerytem, który na tle kwiecistej tapety opowiada, jak zachwyciły go filmy zamieszczane przez młodych ludzi na YouTube i jak sam postanowił spróbować swoich sił. Pierwsza próba była pomyślna. Do dziś Peter zamieścił już 30 filmów - w kolejnych nagraniach opowiada o czasach wojny i o swoim życiu.

Portale babci i dziadka
Także w Polsce coraz więcej osób w starszym wieku bez kompleksów korzysta z możliwości, jakie daje globalna sieć. Według badań CBOS, Internetu używa już 13 proc. Polaków w wieku 55-64 lata. Dla nich tworzone są serwisy Intersenior.pl czy Senior.pl. Osoby z tej kategorii wiekowej są jednymi z najaktywniejszych użytkowników sieci. Dziadkowie i babcie komunikują się ze znajomymi przez Gadu-Gadu, udzielają się na forach internetowych, wysyłają cyfrowe zdjęcia z wycieczek, umawiają się na wspólne wypady, szukają przyjaźni na portalach randkowych, a wieczorami opowiadają wnukom bajki przez Skype'a.
Z badań Megapanel PBI/Gemius wynika, że pod względem aktywności emeryci nie ustępują młodszym użytkownikom - biorąc pod uwagę średni czas oraz średnią liczbę odsłon, seniorzy plasują się na trzeciej pozycji - za internautami w wieku 15-24 lata oraz 25-34 lata. Na forum Pięćdziesięciolatki To My dziennie pojawia się kilkadziesiąt nowych wątków i kilkaset postów. W wątku "kurs komputerowy" krok po kroku uczestnicy tłumaczą sobie, jak zainstalować Skype'a, zmniejszać zdjęcia, konfigurować system. W innych wątkach dzielą się przepisami, poezją, rozmawiają na różne tematy. Coraz aktywniejsi są też użytkownicy serwisu Senior.pl. Podpowiadają, czego brakuje, jakie funkcje warto rozbudować. - Ich pomysłem była wyszukiwarka lekarzy czy leków refundowanych, system komentarzy pod artykułami - opowiada Joanna Gacka z serwisu Senior.pl. Serwis uruchomiono w czerwcu, w sierpniu stronę odwiedziło 45 tys. osób i zanotowano blisko 135 tys. odsłon, we wrześniu liczby te się podwoiły.
- Często ci, którzy dopiero na emeryturze zaczynają się interesować Internetem, doceniają jego użyteczność informacyjną i komunikacyjną, zwłaszcza w kontekście utrzymywania kontaktu z rodziną - mówi Małgorzata Wołejko z firmy Gemius SA.

Pełnia życia
Z opracowanego przez brytyjską instytucję Ofcom raportu wynika, iż dwie trzecie seniorów, którzy nie deklarują korzystania z Internetu, chciałoby z niego korzystać, gdyby tylko udzielono im odpowiedniego wsparcia w nauce. Kiedy firma UPC Polska ogłosiła nabór na kursy komputerowe dla seniorów, na jedno miejsce zgłosiło się pięć osób. - Uczestnicy byli niezwykle przejęci, przychodzili punktualnie, uczyli się, organizowali dodatkowe zajęcia w domu. Z wypełnionych ankiet wynikało, że ponad połowa nie miała wcześniej styczności z komputerem, a zdecydowana większość zamierza kontynuować naukę i korzystać z Internetu t mówi Marzena Polak z UPC. - Starsi ludzie obserwując, co się dzieje dokoła, mają także ochotę skorzystać z udogodnień niesionych przez nowe technologie. Jedyną barierą jest obawa przed nowością i pytanie: "czy sobie poradzę? czy mój umysł to ogarnie?" - mówi Hanna Nowakowska z Forum 50+ Seniorzy XXI wieku (patron akcji UPC).
Łącznie w dwóch edycjach programu "Tęczowa akademia" przeszkolono ponad 400 seniorów, a w planach są kolejne edycje przeznaczone dla większej liczby osób, ma też powstać podręcznik, opracowany przy współpracy metodologa znającego się na nauczaniu osób starszych. Komputerowe kursy prowadzą również coraz popularniejsze uniwersytety trzeciego wieku (działa ich już ponad 100). W konkursie grantowym dla UTW na 38 zwycięskich projektów 15 dotyczyła komputerów i Internetu.
Jednym z miejsc dającym starszym ludziom możliwość poznania komputerów jest też działająca w Krakowie Akademia Pełni Życia. Kursanci mają od 55 do nawet 80 lat. - Jedna z pań, która poznała Internet, będąc już po siedemdziesiątce, dziś ze swoją mieszkającą w Stanach Zjednoczonych córką rozmawia przez Skype'a. Zainstalowała sobie w tym celu kamerę internetową - opowiada Karolina Długosz z akademii. Na początku organizowane przez akademię kursy dotyczyły obsługi komputera, a Internet był jedynie elementem nauki. W tym roku uruchomiono zajęcia poświęcone głównie poruszaniu się w sieci.
Pierwsza witryna dla ludzi starszych w USA - seniornet.com - powstała już w 1986 r. Dziś ponad 60 proc. Amerykanów powyżej 65. roku życia uważa, że Internet uczynił ich życie ciekawszym, niemal połowa twierdzi, że to znakomity sposób na nawiązywanie nowych znajomości. Chociaż polskim seniorom daleko do takiej obecności w sieci, jaką prezentują ich amerykańscy rówieśnicy, to i oni chwalą sobie możliwości, jakie stwarza sieć.

Sieć aktywnych
Za najważniejszy aspekt uczestnictwa seniorów w społeczności internetowej Hanna Nowakowska z Forum 50+ Seniorzy XXI wieku uważa przełamywanie wykluczenia społecznego i samotności. Joanna Gacka z serwisu Senior.pl twierdzi, że Internet zmusza do aktywności - To nie jest siedzenie i patrzenie w telewizor, korzystanie z sieci wymaga aktywnego poszukiwania informacji, uczenia się, interakcji - ocenia. Dodaje, że Internet daje seniorom to samo co osobom młodym - wiedzę, kontakt z innymi. - Ale seniorzy często zanurzają się tym intensywniej. Mają dużo więcej czasu i lepiej odnajdują się w serwisach społecznościowych. Dla starszych osób, często o ograniczonej mobilności, możliwość zrobienia zakupów czy znalezienia czegoś w sieci bez konieczności przemieszczania się po mieście jest znacznie bardziej przydatna niż młodzieży - tłumaczy Gacka.
Mimo szybkiego wzrostu liczby starszych internautów (w porównaniu z danymi sprzed roku ich liczba wzrosła o 40 proc.), ciągle jeszcze jesteśmy daleko nie tylko za Stanami Zjednoczonymi, ale też krajami Unii Europejskiej. Według danych Eurostatu, w unii z Internetu korzysta 18 proc. osób w wieku emerytalnym. W Norwegii ten odsetek wynosi 41 proc., w Niemczech - 31 proc., Wielkiej Brytanii - 28 proc., zaś w Polsce jedynie 10 proc. Unia przyjęła program "e-Inclusion", mający zwiększyć liczbę osób korzystających z Internetu w grupach zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym emerytów. Komisja Europejska ma się pilnie zająć kwestią aktywności osób starszych i ich niezależnego życia w społeczeństwie informacyjnym.
Jak istotny to problem, pokazują badania w USA: amerykańscy seniorzy korzystający regularnie z Internetu są na ogół częściej żonaci (kobiety - zamężne), lepiej wykształceni i mają wyższe emerytury. W Polsce w ciągu najbliższej dekady w wiek "50+" wejdzie pokolenie, które zyskało na gwałtownym skoku cywilizacyjnym i ekonomicznym Polski w latach 90. Nie obawia się ono nowych technologii i prawdopodobnie stanie się równie atrakcyjną grupą konsumentów jak seniorzy amerykańscy.

Ilustracja: D. Krupa